Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Góry Sanocko-Turczańskie. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Góry Sanocko-Turczańskie. Pokaż wszystkie posty

niedziela, 29 grudnia 2019

Liskowate - cerkiew w ruinie

https://www.geocaching.com/geocache/GC7XRN9

W Górach Sanocko-Turczańskich w miejscowości Liskowate położona jest cerkiew zbudowana w stylu bojkowskim w 1832 roku, choć historycy sugerują jej wcześniejsze powstanie ze względu na styl XVII - wieczny budowli. Wzmianki o pierwszej cerkwi sięgają 1564 roku. Została znacznie przebudowana podczas remontu w 1929 roku, m.in. powiększono okna w prezbiterium. Jest to cerkiew zbudowana w stylu archaicznym ruskim, o surowych, gotyckich formach wyciosanych w drewnie, podobna do budowli z Równi, Grąziowej (skansen w Sanoku) i Smolnika.

Cerkiew usytuowana jest w pd. części wsi, na wzniesieniu, ok. 200 m od drogi Ustrzyki Dolne-Przemyśl, po jej stronie płn. Na płn. od cerkwi rozciąga się cmentarz. Teren cerkiewny wraz z cmentarzem ogrodzony jest drewnianym parkanem. W pd.-zach. części ogrodzenia murowana bramka-dzwonnica. W sąsiedztwie cerkwi relikty starodrzewia.



Cerkiew posadowiona na kamiennej podmurówce, drewniana, konstrukcji zrębowej, węgłowana na obłap z ostatkami, które w górnej części mocno wysunięte, podtrzymują płatwie wydatnego daszku okapowego (opasania), obiegającego świątynię z trzech stron (pierwotnie wokół – o czym świadczą zachowane, wysunięte belki zrębu i jedna belka poprzeczna). Powyżej opasania pokrycie gontem, poniżej pozostawiony zrąb. Trójdzielna, o poszczególnych członach na rzucie zbliżonym do kwadratu. Po obu stronach sanktuarium dwie prostokątne zakrystie nie wyodrębnione w bryle. 

Ma charakter trójdzielny, jest pokryta dwoma dachami namiotowymi (nad babińcem i prezbiterium) i jednym dwuspadowym (nad prezbiterium). Nawa ma tę samą szerokość co sanktuarium z dwoma zakrystiami umieszczonymi po jego obu stronach, natomiast babiniec jest węższy, dwukondygnacyjny, a nad nim znajduje się pomieszczenie, w którym dawniej znajdowała się kaplica z ikonostasem pod wezwaniem Świętego Dymitra. Takie rozwiązanie architektoniczne świadczy o unikatowym charakterze cerkwi, gdyż bardzo rzadko budowano kaplice nad babińcem. Kiedyś do tej kaplicy wchodziło się po zewnętrznej galeryjce. Babiniec posiada obszerny przedsionek. Na zewnątrz ściany w dużej części są pobite gontem, podobnie jak dachy. Wokół budynku na belkach zrębu biegnie daszek okapowy kryty gontem. Do świątyni prowadzą drzwi z okuciami i z zamkiem z XIX wieku.

Okna w nawie zamknięte półkoliście, w babińcu dwa okna prostokątne, w zakrystiach kwadratowe. W elewacji zach. dwa prostokątne otwory wejściowe w górnej i dolnej kondygnacji. W elewacji pd. prostokątny otwór wejściowy z datą i nazwiskiem (zapewne cieśli) w nadprożu.

Sanktuarium nakryte wysokim dachem dwuspadowym z załomem, przechodzącym u dołu płynnie w opasanie wspólne dla całego budynku. Od wschodu ściana szczytowa, stanowiąca efekt modernizacji z 1976 r. Nawa i babiniec nakryte dachami namiotowymi jednozałomowymi. 

Wewnątrz nad nawą sklepienie zwierciadlane, wzmocnione dwoma krzyżującymi się tragarzami. Na jednym z tragarzy data budowy i nazwiska majstrów. W sanktuarium strop z fasetą, w zakrystiach i babińcu stropy belkowe. Chór muzyczny nadwieszony o prostym parapecie. Ściany pozbawione polichromii.

Na teren cerkiewny zaprasza otynkowana parawanowa dzwonnica z cegły i kamienia z XIX wiek. W dolnej części znajduje się zamurowana półkoliście zamknięta arkada, w górnej  części są trzy arkady na dzwony. Przykrywa ją dwuspadowy daszek gontowy zwieńczony trzema wieżyczkami sygnaturowymi.

Liskowate w latach 1944–1951 należało do Związku Radzieckiego. Wróciło do Polski w ramach Umowy o zmianie granic z 15 lutego 1951 roku. Cerkiew została zagospodarowana przez greckich komunistów-emigrantów, którzy wykorzystywali ją jako magazyn nawozów. Wtedy uległo zniszczeniu całe wyposażenie świątyni. Częściowa konserwacja obiektu została przeprowadzona w latach 60-tych XX wieku a w roku 1973 oddano go w użytkowanie parafii rzymskokatolickiej i była kościołem filialnym parafii Krościenko do czasu wybudowania nowego, murowanego kościoła parafialnego. Obecnie obiekt jest nieużytkowany i niestety popada w ruinę.

wtorek, 24 grudnia 2019

Krościenko - cerkiew

W Muzeum-Zamku w Łańcucie w Dziale Sztuki Cerkiewnej znajdują się skromne fragmenty ikonostasu z XVII i XIX wieku oraz kamienna chrzcielnica z tejże cerkwi. Aktualny wystrój wnętrza jest całkowicie współczesny.

więcej zdjęć https://photos.app.goo.gl/a1U2n8dtw412eJWQ6

Budowla jest orientowana (prezbiterium ku wschodowi), konstrukcji zrębowej, trójdzielna, oszalowana. Dachy kalenicowe, nad nawą kopuła na ośmiobocznym tamburze pokryta jak i pozostała część gontem. Nad prezbiterium oraz babińcem wieżyczki z cebulastymi hełmami. Sklepienie wewnątrz cerkwi belkowane spięte dwoma krzyżującymi się tragarzami.

Przed wejściem, od zachodniej strony, na kamiennej podmurówce znajduje się drewniana, XIX- wieczna dzwonnica o konstrukcji słupowej pokryta gontowym namiotowym daszkiem.

Cerkiew zyskała dużo po wycięciu wianka starych drzew okalających budowlę, dzięki czemu jest lepiej widoczna.

Powyżej przycerkiewny cmentarz m.in. z nagrobkami greckich emigrantów mieszkających niegdyś w Krościenku. Na uwagę zasługuje nagrobek jednego z proboszczów w kształcie trumny położony tuż obok cerkwi.

poniedziałek, 23 grudnia 2019

Ustianowa Górna


Cerkiew usytuowana wśród zabudowy mieszkalnej w pd.- wsch. części wsi, w odległości ok. 200 m. od drogi Sanok-Ustrzyki Dolne, po jej prawej stronie. Teren cerkiewny na planie nieregularnym, ogrodzony drewnianym płotem na murowanych słupkach. Wejście od strony ul. Wiejskiej (od pn.). W części pn.-zach. (po prawej stronie od wejścia) murowana kaplica neogotycka, przy wejściu, po lewej stronie nowa dzwonnica drewniana, w narożniku pn.- wsch. ołtarz polowy. Cerkiew orientowana, położona w centralnej części placu, otoczona szerokim wieńcem starodrzewia. Przy zakrystii kamienny nagrobek.

Górzanka


Dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskewy w Górzance znajduje się na niewielkim wzgórzu, w otoczeniu starych dębów, przy drodze prowadzącej z Wołkowyji do Baligrodu. Poniżej cerkwi współczesna kapliczka rzymskokatolicka.

Pierwsza wzmianka o cerkwi w tej miejscowości pochodzi z roku 1599 i wspomina drewnianą cerkiew stojącą wówczas  na wzgórzu zwanym Bylite. Cerkiew spłonęła a kolejną wzniesiono w roku 1718 już na nowym miejscu. W roku 1835 rozpoczęto obok niej budowę kolejnej- stojącej do dziś drewnianej cerkwi. Konsekracja odbyła się 10 września 1838 roku. Fundatorem cerkwi był ówczesny właściciel Górzanki- Feliks Giebułtowski (wg innych źródeł był to Piotr Glajzer).

Świątynia została odnowiona w roku 1912. Prace malarskie (polichromia figuralna) wykonał wówczas  Włodzimierz Pawlikowski. Od roku 1948 jest użytkowana jako kościół rzymskokatolicki- najpierw filialny a od 1969 jako kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa.

Równia

Równia 

Cerkiew orientowana, umiejscowiona na wzniesieniu, w zakolu potoku Równia. Przy cerkwi cmentarz, na którym kilka zachowanych nagrobków. 
Cerkiew drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem opartym na uskokowych rysiach. Ponad babińcem empora konstrukcji słupowej. Sanktuarium, nawa i babiniec kwadratowe w planie. Nawa najobszerniejsza. Na zrębie ścian nawy i babińca tambury (nad nawą ośmioboczny, nad sanktuarium czworoboczny). Dachy nad każdą z przestrzeni w formie kopuł o sferycznym profilu, z okapem ( nad nawą ośmiopołaciowy, nad sanktuarium i babińcem czteropołaciowe). Masyw nawowy najwyższy. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe, w sanktuarium zwierciadlane. Portal w zachodniej elewacji i otwory okienne ościeżowe.
Świątynia w Równi należy do nielicznych zachowanych, na terenie południowo-wschodniej Polski, trójdzielnych cerkwi kopułowych.
Równia - wnętrze

Brzegi (Berehy) Dolne

Cerkiew Michała Archanioła w Brzegach Dolnych (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej) — drewniana greckokatolicka cerkiew, wzniesiona we wsi Brzegi Dolne w miejscu wcześniejszej cerkwi, wzmiankowanej już w roku 1615


Kilka zdjec tutaj: https://photos.app.goo.gl/e8TgqCqZJutShWqF8

niedziela, 22 grudnia 2019

Czerteż - cerkiew

Zespół cerkiewny w Czerteżu 
*****
Oddział MBL w Sanoku

Klucze znajdują się u pana Jana Hałajcio, Zabłotce 61, tel: 013-46-320-15



Jedną z najcenniejszych i najpiękniejszych cerkwi w województwie podkarpackim, ale także w Polsce, jest niewątpliwie świątynia w Czerteżu. Znajduje się ona na niewielkim wzgórzu, w otoczeniu starych drzew (dębów i lip), po wschodniej stronie drogi wiodącej z Sanoka do Rzeszowa. Dotarcie do niej z centrum Sanoka nie jest trudne, gdyż od ostatniego przystanku komunikacji miejskiej linii nr 5 jest to zaledwie 10 minut marszu.

sobota, 21 grudnia 2019

Łodyna - cerkiew

Cerkiew orientowana, usytuowana w pobliżu drogi Ustrzyki Górne – Wańkowa, ogrodzona drewnianym płotem. Od zachodu murowana dzwonnica parawanowa. 

Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/zZx5Zm5ADSAeSDtP9

Cerkiew drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, z sanktuarium zamkniętym ścianą prostą i zakrystią od północy. Od zachodu przybudowana wieża konstrukcji mieszanej, dwukondygnacyjna. Obecnie istniejącą cerkiew w Łodynie wybudowano w 1862 roku, lub co bardziej prawdopodobne wyremontowano ją w tym czasie. 

W 1911 roku cerkiew ponownie remontowano, wznosząc wówczas  obok niej także murowaną, parawanową dzwonnicę. Cerkiew była filialną parafii w Brzegach Dolnych, należącej do dekanatu zatwarnickiego; po I wojnie w strukturze dekanatu lutowiskiego. W Muzeum Zamku w Łańcucie znajduje się XVI- wieczna ikona Świętego Mikołaja, pochodząca z cerkwi w Łodynie.

piątek, 20 grudnia 2019

Skansen w Sanoku



Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/ZbQ7y8X4c6xyalzf1

Skansen w Sanoku

*****
Największy skansen w Polsce

Park Etnograficzny w Sanoku należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie.
Pod względem ilości obiektów jest największym skansenem w Polsce.

I jak każda komercyjna perła regionu, ma swoje plusy i minusy.
Ogromnym plusem jest malownicze położenie - na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich dość wiernie odzwierciedla fizjografię Podkarpacia. 38 ha powierzchni podzielone jest na 5 sektorów. Sektory są ułożone tak logicznie i zgodnie z topografią, że jest to aż nieprawdopodobne.

Sektor bojkowski leży u podnóża lasu i - tak jak na Bojkowszczyźnie - o świcie pod chałupy podchodzą sarny (no, może niekoniecznie o swicie, a o ósmej rano, ale też panuje cisza i spokój).

Sektor łemkowski to chałupy posadowione wzdłuż drogi, dokładnie tak jak na Łemkowszczyźnie.

Pogórzanie i Dolinianie - dokładnie tak jak mieszkali.

Sektor naftowy - a to zupełna nowość, bo w żadnym skansenie takich sprzętów nie widziałam. Chociaż przy drodze z Łodyny do Leszczowatego, takie właśnie wieże wiertnicze i inne sprzęty występują.

Pod tym względem skansen jest wspaniały.

OBIEKTY:

Cóż - może to niedobrze, że jestem etnologiem i życie turystyczne spędziłam śpiąc po drewnianych chałupach (właśnie bojkowskich i łemkowskich), gdyż obiektami mnie skansen nie zaskoczył. Ale to mnie - podejrzewam, że na większości zwiedzających robią potężne wrażenie.


Niesamowite wrażenie robią za to kapliczki słupowe z rzeźbionymi drewnianymi "słupami". Po wysiedleniach ponad pół wieku temu, we wsiach Beskidu Niskiego i Bieszczad nie zachowała się bodaj ani jeden taki "Słup".

To, czego już nie zobaczymy w dolinie Osławy, to malowane domy łemkowskie.


Absolutną perłą jest cerkiew z Rosolina. Stoi jednak w takim cieniu, że nie da się jej porządnie sfotografować o żadnej porze dnia, posiadając dobry, ale jednak amatorski sprzęt.



ZWIEDZANIE:

No i tu trochę niemiłe zaskoczenie. Wnętrza można zwiedzać jedynie z przewodnikiem (koszt wynajęcia przewodnika to 40 zł - update: sierpień 2011). Przewodnik przebiega skansen w dwie godziny. To duży minus, bo trzeba się dostosować do grupy, a i koszt zwiedzania wzrasta znacznie. Najczęściej przewodnika wynajmują grupy i wycieczki szkolne.

Pojedynczy turyści decydują się raczej na spacer po skansenie i nadzieję, że przez któreś okno da się zajrzeć do srodka (raczej jest to niemożliwe, lub trudne). Najlepiej skansen zwiedzać rankiem, bo wtedy nie pojawia się jeszcze czarna pani z czarnym panem z napisem OCHRONA - SECURITY:)

Na terenie skansenu znajduje się również wystawa stała Ikona Karpacka (bilet kosztuje symboliczną złotówkę, ale przy wejściu nikt o tym nie informuje, co powoduje, u niektórych upierdliwców, jak ja, wzrost nerwowości i poczucie niekoniecznie może oszukania, ale niedoinformowania). Jeśli będziecie wchodzić do skansenu , weźcie dodatkowe pieniądze, gdyż na wystawie prezentowany jest m.in. ikonostas z cerkwi w Uluczu.

Parking dla samochodów - płatny, strzeżony - jest usytuowany tak, ze odruchowo się tam wjeżdża i płaci:) A kawałek (100 metrów dalej) jest nieoogrodzona część parkingu który jest NIEstrzeżony i BEZpłatny.

Karczma teoretycznie regionalna - w starym budynku karczmy - przed skansenem - zlokalizowana jest restauracja. Można się tu posilić, ale skoro w karczmie regionalnej przy skansenie zamawiam kwaśne mleko, to spodziewam się kwaśnego mleka, a nie - nawet najlepszego - kefiru. Kefir mnie dobił i tym sposobem nie spróbowałam innych dań.

Skansen

ul. Rybickiego 3,
tel. (013) 463-16-72
W sezonie turystycznym trwającym od maja do września
muzeum jest czynne w godzinach od 8.00 do 18.00
zwiedzanie trwa do godziny 20.00
październik od 8.00 do 16.00
listopad- marzec od 8.00 do 14.00 
kwiecień od 9.00 do 16.00

Kontakt:


Muzeum Budownictwa Ludowego, 
ul. Traugutta 3, 38-500 Sanok
tel. (013) 463-09-04, 463-09-34, 
tel/fax. 463-53-81

środa, 18 grudnia 2019

Leszczowate - dawna cerkiew

Cerkiew św. Paraskewy w Leszczowatem – drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Leszczowatem.

więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/si4RRKbubve3xyCK9

Zbudowana w 1922 w miejscu starszej, drewnianej cerkwi z 1771, została odnowiona w 1937. Należała do dekanatu leskiego.

Na północ od cerkwi znajdowała się murowana kaplica ufundowana w 1861 przez właściciela wsi. Po wojnie cerkiew została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki.

wtorek, 17 grudnia 2019

Kuźmina - cerkiew

Cerkiew orientowana, umiejscowiona po północnej stronie drogi Kuźmina – Krościenko. Drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, jednokopułowa, z opasaniem przechodzącym w podcienie wokół babińca. 

Sanktuarium zamknięte trójbocznie, z trójbocznie zamkniętą zakrystią. Babiniec prostokątny. Poszerzony korpus nawowy czyni układ przestrzenny krzyżowym, akcentowanym także układem kalenicowych dachów ponad głównymi pomieszczeniami cerkwi, których kalenice i okapy na tej samej wysokości. Sanktuarium pod dachem pięciopołaciowym; pozostałe, dwuspadowe z naczółkami. Powyżej kalenic, nad centralną częścią nawy wysoki ośmioboczny tambur, na którym dach w formie ośmiopołaciowej, ostrosłupowej, dwukrotnie podciętej kopuły. Podobny kopułowy dach nad zakrystią. Wszystkie połacie dachowe pod blachą. Ściany zewnętrzne oszalowane deskami pionowo. 

Cerkiew w Roztoce należy do grupy zabytków, licznie jeszcze reprezentowanych na obszarze południowo – wschodniej Polski, których forma ukształtowała się w wyniku świadomych poszukiwań stylistycznych, mających doprowadzić do wypracowania form tzw. uniwersalnego “stylu Narodowego" (podobnym zjawiskiem w polskiej tradycji kulturowej tego czasu jest ukształtowanie się tzw. “stylu zakopiańskiego"). cechą charakterystyczną tego procesu jest chęć sięgania do najdawniejszych tradycji kultury Narodowej (często definiowanych w sposób subiektywny) poprzez sztukę ludową. Jednym z kierunków takich poszukiwań na gruncie ukraińskiej architektury sakralnej było nawiązanie do krzyżowego układu przestrzennego świątyni, rozpowszechnionego m.in. Na obszarze Huculszczyzny.

Roztoka - cerkiew

Cerkiew orientowana, umiejscowiona po północnej stronie drogi Kuźmina – Krościenko. 



Drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, jednokopułowa, z opasaniem przechodzącym w podcienie wokół babińca. Sanktuarium zamknięte trójbocznie, z trójbocznie zamkniętą zakrystią. Babiniec prostokątny. 

Poszerzony korpus nawowy czyni układ przestrzenny krzyżowym, akcentowanym także układem kalenicowych dachów ponad głównymi pomieszczeniami cerkwi, których kalenice i okapy na tej samej wysokości. Sanktuarium pod dachem pięciopołaciowym; pozostałe, dwuspadowe z naczółkami. Powyżej kalenic, nad centralną częścią nawy wysoki ośmioboczny tambur, na którym dach w formie ośmiopołaciowej, ostrosłupowej, dwukrotnie podciętej kopuły. Podobny kopułowy dach nad zakrystią. Wszystkie połacie dachowe pod blachą. 

Ściany zewnętrzne oszalowane deskami pionowo. Cerkiew w Roztoce należy do grupy zabytków, licznie jeszcze reprezentowanych na obszarze południowo – wschodniej Polski, których forma ukształtowała się w wyniku świadomych poszukiwań stylistycznych, mających doprowadzić do wypracowania form tzw. uniwersalnego “stylu Narodowego" (podobnym zjawiskiem w polskiej tradycji kulturowej tego czasu jest ukształtowanie się tzw. “stylu zakopiańskiego"). cechą charakterystyczną tego procesu jest chęć sięgania do najdawniejszych tradycji kultury Narodowej (często definiowanych w sposób subiektywny) poprzez sztukę ludową. Jednym z kierunków takich poszukiwań na gruncie ukraińskiej architektury sakralnej było nawiązanie do krzyżowego układu przestrzennego świątyni, rozpowszechnionego m.in. Na obszarze Huculszczyzny.

Wojtkowa - cerkiew

Cerkiew orientowana, umiejscowiona w środkowej części wsi, po południowej stronie drogi Kuźmina – Krościenko.

Cerkiew drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, jednokopułowa, z daszkiem okapowym opasującym cerkiew w połowie wysokości ścian i przechodzącym w elewacji frontowej w podcienie na słupach. Sanktuarium zamknięte trójbocznie, z parą prostokątnych pastoforiów- zakrystii. Babiniec prostokątny. Poszerzony korpus nawowy nadaje układowi charakter krzyżowy, dodatkowo akcentowany takim układem kalenicowych dachów ponad głównymi pomieszczeniami cerkwi (kalenice i okapy na tej samej wysokości).

Powyżej kalenic, nad centralną częścią nawy wysoki ośmioboczny tambur, na którym dach w formie ośmiopołaciowej, podciętej kopuły, zwieńczony baniastą sygnaturką. Podobne sygnaturki w szczytach dachów babińca i sanktuarium. Podmurowanie kamienne. Wszystkie połacie dachowe pod blachą. Ściany zewnętrzne oszalowane deskami pionowo.

Cerkiew w Wojtkowej należy do grupy zabytków, licznie jeszcze reprezentowanych na obszarze południowo – wschodniej Polski, których forma ukształtowała się w wyniku świadomych poszukiwań stylistycznych, mających doprowadzić do wypracowania form tzw. uniwersalnego “stylu Narodowego" (podobnym zjawiskiem w polskiej tradycji kulturowej tego czasu jest ukształtowanie się tzw. “stylu zakopiańskiego"). cechą charakterystyczną tego procesu jest chęć sięgania do najdawniejszych tradycji kultury Narodowej (często definiowanych w sposób subiektywny) poprzez sztukę ludową.

Jednym z kierunków takich poszukiwań na gruncie ukraińskiej architektury sakralnej było nawiązanie do krzyżowego układu przestrzennego świątyni, rozpowszechnionego m.in. Na obszarze Huculszczyzny. Ukraiński styl Narodowy wyrażał się również w odpowiednio stylizowanych układach osiowych (amfiladowych). Do świątyń krzyżowych, wzniesionych w “stylu Narodowym" zaliczyć możemy np. cerkwie w Hoszowczyku i Hoszowie, które w sposób jeszcze wyraźniejszy wskazują na źródła inspiracji.

poniedziałek, 6 sierpnia 2018

Stefkowa - cerkiew przy drodze



Cerkiew zbudowana w latach 1836–40 prawdopodobnie z fundacji Andrzeja Górskiego i Laskowskiego, staraniem ówczesnego proboszcza Benedykta Kałuźniackiego. Stojącą nieopodal cerkwi drewnianą dzwonnicę postawiono w 1906 r. Od 1953 r. świątynia użytkowana przez Kościół rzymskokatolicki.

Jest ona typowym przykładem budowli cerkiewnych, jaki upowszechnił się w XIX wieku w dolinie górnego Sanu. Cerkiew jest orientowana, zbudowana na planie prostokąta, posiada konstrukcję zrębową trójdzielną z zamkniętym trójbocznie sanktuarium. Po bokach zbudowano dwie zakrystie - od północy i od południa. Od strony zachodu, przy babińcu, dostawiono wieżę – dzwonnicę konstrukcji słupowej pod dachem namiotowym. Nawa  jest szersza i wyższa od przylegających do niej pomieszczeń. Zrąb ścian nawy, sanktuarium i babińca jest równej wysokości. Dachy są dwuspadowe a nad zakrystiami – pulpitowe. Nad nawą znajduje się baniasta wieżyczka na sygnaturkę. Ściany poszyte są gontem a wieża szalowana pionowymi deskami. Na szczycie sygnaturki oraz nad sanktuarium i wieżą umieszczono żelazne kute krzyże. 
Otoczony starodrzewem zespół cerkiewny rozmieszczony jest na niewielkim wzniesieniu w środkowej części wsi, po północnej stronie drogi Olszanica – Ustrzyki Dolne. Cerkiew orientowana. W jej bezpośredniej bliskości kilka nagrobków z XIX/XX w. oraz dzwonnica od południa. W odległości ok. 150 m na północ cmentarz, na nim zabytkowe nagrobki.

Budowla konstrukcji zrębowej trójdzielna, z sanktuarium zamkniętym trójbocznie, z parą zakrystii od północy i południa, z wieżą konstrukcji słupowej dostawioną przy babińcu od zachodu. Nawa, babiniec i wieża na planie prostokąta, sanktuarium zamknięte trójbocznie. Nawa szersza i wyższa od przylegających do niej pomieszczeń. Zrąb ścian sanktuarium, nawy i babińca równej wysokości. We wszystkich pomieszczeniach stropy deskowe. Dachy dwuspadowe, nad zakrystiami – pulpitowe. Na środku kalenicy dachu nawy baniasta wieżyczka na sygnaturkę. Wieża słupowa pod dachem namiotowym. Ściany cerkwi pobite gontem. Wieża szalowana deskami pionowo. Wszystkie połacie dachowe pokryte blachą. Przycieś w całym budynku osłonięta fartuchem na ryglach pobitym blachą. Na sygnaturce oraz w zwieńczeniu dachów sanktuarium i wieży żelazne kute krzyże. Ściany dzwonnicy poszyte gontem, dach namiotowy pod blachą.

We wnętrzu zachowała się część ikonostasu z 1904 roku, a w prezbiterium ołtarz zaprestolny z ikoną Bogarodzicy z 1797 roku (fundacji Bazylego Bodnara)oraz monumentalny baldachim.  Pod chórem znajduje się obraz Świętego Hieronima z XVII wieku. Pozostałe wyposażenie pochodzi z XVIII i XX wieku - m.in. ołtarze boczne, obrazy na płótnie, feretrony,  oraz portret fundatora cerkwi, Andrzeja Górskiego, z poł. XIX w.

Opodal cerkwi otoczonej starodrzewem w 1906 roku, wzniesiono drewnianą dzwonnicę z dwoma dzwonami z brązu: pierwszy wykonane na początku XX wieku a drugi w 1926 roku. W niedalekiej odległości jest stary cmentarz, na którym zachowało się kilka nagrobków z XIX/XX wieku. Od roku 1947 (różne daty)cerkiew w Stefkowej pełni rolę rzymskokatolickiego kościoła filialnego parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Olszanicy.

Świątynia w Stefkowej, pomimo przekrycia głównych pomieszczeń dachami kalenicowymi i zrównania wysokości zrębu ich ścian, pozostaje budowlą wyraźnie tradycyjną, nawiązującą kompozycyjnie do dawnej architektury cerkiewnej. Wyraża się to wyraźną trójdzielnością budynku, akcentowaną dominacją masywu nawowego oraz trójbocznym zamknięciem sanktuarium organicznie powiązanego z parą bliźniaczych zakrystii (nawiązanie do pastoforialnego układu z prothesis i diakonikonem). Wieża-dzwonnica w masywie zachodnim została podporządkowana układowi przestrzennemu zasadniczej części cerkwi. Taki typ budowli cerkiewnych, zarówno wieżowych, jak bezwieżowych, upowszechnił się w XIX w. na obszarze górnego Nadsania.

Tekst pochodzi z: sad.podkarpackie.travel 
oraz z  https://www.geocaching.com/geocache/GC7XRMD

wiecej - http://www.twojebieszczady.net/st_cerkwie/cerkiew_stefkowa.php



wtorek, 23 stycznia 2018

Bereznica Wyżna

Cerkiew zbudowana została w roku 1830 lub 1839 przez cieślę Jana Hnatkowskiego z fundacji Mikołaja Krajewskiego w miejscu wcześniejszej cerkwi parafialnej z roku 1515[1]. Należała do parafii greckokatolickiej w Żernicy Wyżnej. Została odnowiona w roku 1902. W okresie wysiedleń w budynku stacjonowało wojsko. Po roku 1947 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. W roku 1961 zamknięta przez Urząd do Spraw Wyznań w Rzeszowie. Ponownie miejscem kultu stała się w roku 1970.


Cerkiew w Bereźnicy Wyżnej jest świątynią orientowaną, o konstrukcji zrębowej, pozornie dwudzielną, z babińcem niewyodrębnionym z bryły budowli. Od zachodu przedsionek o konstrukcji słupowej. Prostokątny babiniec i nawa jednakowej szerokości. Prezbiterium węższe, zbudowane na planie prostokąta. Od północy przylega do niego zakrystia. Nad babińcem, nawą i prezbiterium znajduje się czterospadowy, jednokalenicowy dach. Nad przedsionkiem i zakrystią dachy pulpitowe.


We wnętrzu znajduje się duża część ikonostasu z ikonami z XIX wieku, który przesunięty został na tylną ścianę prezbiterium. Brak w nim kilku prazdników, skradzionych w latach 80. XX wieku. Do lat 70. XX wieku w cerkwi znajdował się fragment XVII wiecznego ikonostasu z poprzedniej cerkwi. Na ścianach i stropie polichromia figuralna. W zakrystii znajduje się przedwojenne tabernakulum.


Przed cerkwią na jej osi znajduje się drewniana, dwukondygnacyjna, dzwonnica o konstrukcji słupowej, nakryta dachem namiotowym. Wzniesiona w roku 1830. Znajdujący się w niej dzwon pochodzi z roku 1868.

Przy cerkwi użytkowany do dziś cmentarz cerkiewny, na którym znajdują się groby lokalnych właścicieli ziemskich.