Kościół na Harendzie

Kościół parafialny pw. Św. Jana Apostoła i Ewangelisty z pocz. XVIII w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; cenna polichromia z pocz. XVIII w. Kościół ten wzniesiony został na początku XVIII w. w Zakrzowie w powiecie wadowickim. 

W latach 30. XX w., kiedy w Zakrzowie wybudowano nowy kościół, starą światynie przeniesiono na obecne miejsce w latach 1949-51. Po przeniesieniu odnowiono zniszczone elementy budowli i wykonano nowe pokrycie gontowe. Kwadratowa wieża konstrukcji słupowej, z pozorną izbicą, nakryta jest cebulastym hełmem z latarnią. Dokoła kościoła biegną otwarte podcienia. Stropy i ściany kościoła pokryte są późnobarokową dekoracją malarską wykonaną w 1719 r. W latach 1948-50 malowidła zostały odnowione i w części przemalowane. Barokowy ołtarz główny powstał w XVIII w. w Książu Wielkim.

GPS: N49.31806 E19.97881

Bukowina Tatrzańska - kościół

GPS: N49.34267 E20.10820

Kościół położony jest przy drodze głównej, na górce. 

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w 1887 r. przez J. Kramarza; drewniany, konstrukcji zrębowej, z częścią murowaną, ściany potynkowane. Wieża konstrukcji słupowej, dwukondygnacyjna, częściowo kryta gontami, częściowo oszalowana, zwieńczona blaszanym hełmem ostrosłupowym. Przy wieży, dwie dobudówki. Dach nad korpusem kościoła dwuspadowy, dwukalenicowy, gontowy, z wieloboczną wieżyczką na sygnaturkę. Kościół jednonawowy, z zamkniętym półkoliście prezbiterium. Wnętrze nakryte pozornymi sklepieniami kolebkowymi i ozdobione polichromią figuralną z 1937 r. wykonaną przez P. Palke. Ołtarze bezstylowe z 1907 r. W głównym posąg Serce Pana Jezusa, w bocznych obrazy Matki Boskiej i Św. Józefa. W świątyni znajdują się rzeźby z poprzedniego ołtarza głównego, wykonane przez J. Kramarza lub W. Kułacha.

Białka Tatrzańska - kościół

GPS: N49.38854 E20.10468

Kościół położony jest przy drodze głównej, naprzeciwko nowego kościoła.

Kościół pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza z XVII w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wyposażenie gł. z XVIII w. Jego budowniczymi byli miejscowi cieśle: Jędrzej Topór i Jan Chlipalski. Nawa i prezbiterium nakryte dachem wielopołaciowym. Izbicową wieżę wieńczy hełm ostrosłupowy zakończony iglicą i kulą z krzyżem. Na ścianach resztki polichromii z XIX w. Wyposażenie kościoła:- polichromowany ołtarz główny z barokową figurą NMP Niepokalanie Poczętej i figurami świętych oraz obraemz św. Jana Chrzciciela na Puszczy z ok. 1780 r.- ołtarze boczne; lewy wielobarwnie polichromowany, z rzeźbą Matki Boskiej Różańcowej; w prawym figurki świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza- liczne rzeźby na stropie i ścianach- ambona z ok. 1780 r.- XIX- wieczne stacje Drogi Krzyżowej- feretron z postacią Matki Boskiej i sceną Ukrzyżowania. Na zamknięciu prezbiterium od zewnątrz rzeźby barokowej grupy Ukrzyżowania.

Jurgów - kościół

GPS: N49.34256 E20.13554

Kościół położony jest w centrum wsi.

Kościół parafialny pw. Św. Sebastiana i Matki Boskiej Różańcowej z II. poł. XVII w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; cenne wyposażenie rokokowe z XVIII w. Świątynia nakryta jest dachem czterospadowym. W dachu sygnaturka. Nawa nakryta stropem, a prezbiterium pozornym sklepieniem kolebkowym. Stropy i ściany kościoła pokryte rokokową polichromią z 1813 r. przemalowaną w okresie międzywojennym przez Kazimierza Piętkę. Wyposażenie:- w ołtarzu głównym m.in. figura Matki Boskiej Różańcowej i rzeźby świętych Piotra i Pawła- w lewym ołtarzu bocznym jest figura Matki Boskiej Różańcowej w otoczeniu św. Józefa i św. Joachima oraz obraz Św. Rodziny- w prawym ołtarzu rzeźba św. Mikołaja- w kaplicy św. Józefa ludowy ołtarzyk z rzeźbą świętego z 1935 r.- na belce tęczowej krucyfiks i posągi grupy Ukrzyżowania- ambona z XVIII w.- rokokowy konfesjonał- feretrony z XVIII/XIX w.

Jurgów - szałasy na polanie Podkólne

Położenie:  Na polanie Podkólne. 

 Zespół 56 szałasów pasterskich na Polanie Podkólne koło Jurgowa objętych ochroną prawną poprzez wpisanie do rejestru zabytków. Szałasy zostały przeniesione na dzisiejsze miejsce po 1879 r. z polan Jaworzyny Spiskiej. Górale z Jurgowa, Rzepisk i Czarnej Góry utracili tam prawo wypasu owiec w związku z nabyciem dóbr ziemskich w rejonie Jaworzyny przez księcia Hohenlohe, który zamierzał przeprowadzić komasację gruntów i zorganizować tereny łowieckie. Góralom z Jurgowa przydzielono pastwiska na Polanie Podkólne. Z pastwisk górskich w okolicach Jaworzyny przeniesiono 90 szałasów. Na polanie powstała pasterska osada letnia złożona z szałasów mieszkalnych i gospodarczych użytkowana od wiosny do jesieni. Była to największa wieś letnia w Tatrach i na Podtatrzu. Zachowane szałasy są  unikatowymi zabytkami archaicznej kultury materialnej ziem górskich.

Jurgów

Zagroda Sołtysów zbudowana w 1861 r. przez Jakuba Sołtysa. Od 1985 r. Muzeum Kultury Ludowej Spisza Oddział Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Składa się ze szczytowo do drogi ustawionej chałupy i przylegającego do niej budynku gospodarczego. Dom wzniesiony jest w konstrukcji zrębowej, na planie prostokąta. Nakrywa go półszczytowy dach gontowy. We wnętrzu znajduje się sień, izba i komora. Budynek gospodarczy zrębowy, prostokątny, nakryty dachem dwuspadowym z nieheblowanych desek (dranic). We wnętrzu boisko, owczarnia, wozownia i stajnia. Na terenie zagrody ekspozycja etnograficzna prezentująca biedniackie gospodarstwo chłopskie z tego terenu, z przełomu XIX i XX w. wraz z oryginalnym wyposażeniem.

Czarna Góra - zagroda Korkoszów

Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze zbudowana na planie zbliżonym do litery "U". Najstarsze budynki, chałupa i stajnia, z końca XIX w. Obecnie Muzeum Kultury Ludowej Spisza, oddział Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Chałupa, kierat i owczarnia są  budynkami drewnianymi wzniesionymi w konstrukcji zrębowej i słupowej. Wozownia zbudowana została w konstrukcji słupowo-ramowej, a stajnia jest murowana z kamienia. Zabudowania zagrody są  interesującym przykładem rozwoju spiskiej zagrody od dwubudynkowej do wielobudynkowego zespołu. W budynkach znajduje się ekspozycja etnograficzna prezentująca bogate gospodarstwo spiskie z okresu międzywojennego. Zabytkowe sprzęty i przedmioty znajdujące się w muzeum zebrane zostały w Czarnej Górze. Do najciekawszych eksponatów należą urządzenia i narzędzia służące do obróbki lnu i stroje ludowe (prezentowany jest m.in. kapelusz drużbiarski używany niegdyś tylko w Czarnej Górze).

Dzianisz

Kościół w Dzianiszu powstał w latach 1932-1937 (daty na belce tęczowej) w wyniku rozbudowy kaplicy istniejącej tu od 1927 r. Projekt świątyni przygotował znany krakowski architekt i konserwator zabytków Bohdan Treter przy współpracy zakopiańskiego architekta Stefana Meyera. Drewniana świątynia na wysokiej kamiennej podmurówce ma układ bazylikowy. Nawiązuje do tradycji podhalańskich gotyckich kościołów drewnianych. W detalach konstrukcyjnych odnaleźć można cechy charakterystyczne dla góralskiego budownictwa, jak na przykład rysie wspierające szerokie okapy czy kołkowanie w obramieniach okien. Ołtarz główny i ołtarze boczne, pochodzące z lat 50. XX w., mają formę tryptyków. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, patronki kościoła, namalowany przez Adama Witkowskiego. Na chórze znajdują się organy przeniesione tu około 1949 r. z kościoła parafialnego pw. św. św. Małgorzaty i Katarzyny w Kętach. Instrument, pochodzący prawdopodobnie z XVII w., umieszczony jest w nowej, trójosiowej obudowie.

Witów - kościół parafialny

W miejscowości Witów, leżącej 13 km na północny zachód od Zakopanego stoi urokliwy, drewniany kościółek pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej, który jest częścią Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Kościół jest otoczony pięknym kwiatowym ogrodem. Wokół kościoła, na kamiennych podestach, stoją drewniane rzeźby symbolizujące kolejne przystanki Drogi Krzyżowej. Na tyłach budynku, nad oczkiem wodnym, znajduje się kapliczka Matki Boskiej.

Kościół został wybudowany w latach 1910 – 1912 według projektu zakopiańskiego architekta  Jana Tarczałowicza. Kościół jest w całości drewniany i ma konstrukcję zrębową

 Kościół orientowany, oszalowany z zewnątrz i wewnątrz, na kamiennej podmurówce. Prostokątna nawa, węższe prezbiterium, zakrystia, kaplica. Przyziemie nawy i wieży otoczone jest podcieniami, w których znajdują się Stacje Drogi Krzyżowej. Dachy dwuspadowe kryte gontami. Na kalenicy dachu nad nawą wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Wieża konstrukcji słupowej, o pochyłych ścianach, z pozorną izbicą zwieńczoną ostrosłupowym hełmem. Stropy belkowe. Ołtarz główny neogotycki, wykonany przez firmę F. Prinotha z St. Ulrich w Tyrolu. W ołtarzu figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz Świętych Kazimierza i Franciszka z Asyżu. Witraże z 1937 r. Kapliczki z rzeźbami M. Glugli, zaprojektowane przez G. Nowotarską i Z. Szpakowską.

Chochołów - Muzeum Powstania Chochołowskiego

Muzeum Powstania Chochołowskiego w chałupie nr 75 należącej do Jana Bafii (1798). Chałupa drewniana, zrębowa, prostokątna, jednotraktowa, czteropomieszczeniowa (izby "czarna" i "biała" rozdzielone sienią i komora z wyżką), z gankiem przed wejściem, nakryta gontowym dachem dwuspadowym. W muzeum ekspozycja prezentującą wnętrze góralskiej chaty z połowy XIX w. W izbie "czarnej", znajdują się sprzęty codziennego użytku, a w izbie "białej" cenniejsze przedmioty używana od święta. We wszystkich pomieszczeniach eksponowane są pamiątki, dokumenty, fotografie dotyczące dziejów Chochołowa, przygotowania i przebiegu powstania Chochołowskiego z 1846 r. oraz sylwetek jego przywódców.

Chochołów - zabudowa

Wieś powstała w XVI w. jest unikatowym zespołem podhalańskiego budownictwa drewnianego. Domy ustawione są w zwartym kompleksie szczytami do drogi, zgodnie z zachowanym tradycyjnym układem wsi. Drewniane budynki są bogato zdobione, zwraca też uwagę ich jasny kolor uzyskany dzięki corocznemu myciu chałup przed Wielkanocą. Jednym z najciekawszych zabytków jest "chałupa z jednej jedli"- dom nr 24, własność Anny Styrculi. Jest to budynek, w którym ściana frontowa została wykonana u schyłku XIX stulecia z jednego ogromnego pnia jodły pochodzącego z pobliskiego wzgórza Ostrysz.

Nowy Targ - kościół św. Anny

 49°29'13"N 20°1'31"E 

Na nowotarskim cmentarzu, na górce. 

Na północ od centrum. Naprzeciwko szpitala.

Kościół cmentarny pw. Św. Anny z XV w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; w ołtarzu gł. obraz tzw. Wielkiej Rodziny z 1516 r. Nawa i prezbiterium nakryte są wspólnym dachem czterospadowym z sześcioboczną sygnaturką. Wieża konstrukcji słupowo-ramowej nadbudowana nad korpusem nawowym. Wieńczy ją hełm kopulasty z latarnią. 

Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/s4cJ25cXobQc8tiM6

Polichromia kościoła wykonana przez miejscowego malarza Hipolita Lipińskiego w 1880 r. Na ścianach sceny figuralne, a na sklepieniu malowane kasetony z rozetami. Malowidło na ścianie północnej nawy obrazuje początek budowy kościoła. W górnej części ołtarza głównego obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w półpostaci z XVI w. W ołtarzach bocznych z XVII w. m.in. obrazy św. Marii Magdaleny, św. Marii Egipcjanki i Matki Boskiej Łaskawej, w drewnianej pozłacanej sukience. Z XVIII w pochodzi rokokowy, malowany i rzeźbiony prospekt organowy i ambona.

Rabka - kościół-muzeum

49°28'35"N   20°10'5"E położony w górze wsi, przy drodze

Kościół pw. Św. Marii Magdaleny z pocz. XVII w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, pobity i pokryty gontami; wyposażenie gł. z XVII i XVIII w.; obecnie Muzeum Regionalne im. Wł. Orkana. Nawa i prezbiterium nakryte stromym dachem wspartym na gotyckiej więźbie storczykowej. W dachu wysoka sygnaturka z latarnią. Bryła kościoła zdominowana przez potężną izbicową wieżę, szerszą od korpusu budowli. Przy prezbiterium, na zewnątrz kościoła ołtarzyk z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania z XVIII w. 

Zdjęcia - https://photos.app.goo.gl/s4cJ25cXobQc8tiM6

Wnętrze, nakryte sklepieniami pozornymi, podpartymi w nawie filarami, ozdobione polichromią z 1802 r. z fragmentami starszej, z 1628 r. W barokowym ołtarzu głównym m.in. obrazy św. Trójcy, św. Franciszka i św. Dominika. Ołtarze boczne, chór muzyczny i organy pochodzą z 1778 r. W kościele znajduje się etnograficzna ekspozycja muzealna obrazująca ludową kulturę materialną i duchową mieszkańców Rabki i okolicznych wsi.

• Muzeum jest czynne we wszystkie dni tygodnia z wyjątkiem wtorków.
• godz. 9.00-16.00. normalny: 6 zł (normalny) i ulgowy 4 zł, Dzieci do lat 7 – bezpłatnie.
• www.muzeum-orkana.pl

Sieniawa - kościół św. Antoniego

Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/SJjbp1uETnc6e4GYA

Kościół pw. Św. Antoniego Padewskiego z I. poł. XVIII w.; konstrukcji zrębowej, otoczony podcieniami; wnętrze: polichromia z 1845 r., wyposażenie gł. z poł. XVIII w. Świątynię otaczają otwarte podcienia (soboty) wsparte na słupach. We wnętrzu znajdują się trzy ołtarze późnobarokowe z ok. połowy XVIII w. W dwukondygnacyjnym ołtarzu głównym umieszczono obrazy współczesne. W lewym ołtarzu bocznym do niedawna znajdował się otoczony miejscowym kultem obraz Matki Boskiej Sieniawskiej z pierwszej połowy XVIII w., ale został przeniesiony do nowego kościoła. W prawym ołtarzu obrazy ukazują św. Józefa z dwunastoletnim Chrystusem i św. Barbarę. Cennymi zabytkiem malarstwa są stacje Drogi Krzyżowej z XVIII w. Ze sprzętów wyróżnia się prosta ambona z wielobocznym korpusem i prospekt organowy. Kościółek w Sieniawie zachował się w nie zmienionym stanie od czasu budowy

Kaplica Jaszczurówka

visitmalopolska.pl

Uważana jest za jeden z najbardziej typowych przykładów stylu zakopiańskiego i najpiękniejszą sakralną budowlą drewnianą pod Tatrami obok Starego Kościółka przy zakopiańskiej ulicy Kościeliskiej. Jej architektura o konstrukcji zrębowej na wysokiej kamiennej podmurówce, ze stromym łamanym dachem zwieńczonym delikatną sygnaturką, wkomponowuje się w głęboką zieleń świerkowego lasu na zboczach Jaszczurówki. Wnętrze kaplicy ozdobione jest witrażami projektu Stanisława Witkiewicza Ojca. Obiekt wznosili góralscy cieśle pod kierunkiem Aureliana Blachy, który był prawdopodobnie projektantem ołtarza głównego. Po obu stronach rzeźbionego, drewnianego ołtarza, znajdują się kolorowe witraże, z prawej Matka Boska Częstochowska z herbem Polski, z lewej Matka Boska Ostrobramska z herbem Litwy. Ołtarze boczne autorstwa ludowego rzeźbiarza Józefa Janosa z Dębna wstawiono w 1954 roku. Będąc na Jaszczurówce warto udać się na wycieczkę na nieodległą Rusinową Polanę w Tatrach, gdzie znajduje się urokliwa kaplica Matki Boskiej Jaworzyńskiej Królowej Tatr.

Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z pocz. XX w.; zbudowana w stylu zakopiańskim wg projektu S. Witkiewicza; liczne elementy zdobnictwa podhalańskiego. Kaplicę nazywaną "witkiewiczowska" wzniesiono w konstrukcji zrębowej na podmurówce z głazów granitowych. 

Budowla składa się z prostokątnej nawy i węższego prezbiterium zakończonego ścianą prostą. Od południa i zachodu wokół nawy biegną arkadowe podcienia. Otwarta więźba dachowa we wnętrzu jest bogato zdobiona. Ściany i sklepienie kaplicy oszalowano deskami. W oknach w prezbiterium umieszczone zostały witraże wykonane według projektu Witkacego. Ołtarz główny w formie frontowej ściany chaty góralskiej wykonany został w Zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego. Na ścianie tęczowej znajdują się rzeźby-kapliczki (1954 r.). Ponadto warto zwrócić uwagę na: malowane na szkle stacje Drogi Krzyżowej z 1954 r. i drewniany żyrandol wykonany w czasie II wojny światowej.

GPS:N49.28458 E20.00115  | 

Położenie: Przy wjeździe do Zakopanego od strony Bukowiny Tatrzańskiej. Po prawej (Północnej) stronie, na wzgórzu.

• ezakopane.pl
• www.myzakopane.pl
• www.szlakstyluzakopianskiego
• www.jaszczurowka.org

Kościół w Bukowinie Tatrzańskiej

Kościół w Bukowinie Tatrzańskiej  pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w 1887 r. przez J. Kramarza; drewniany, konstrukcji zrębowej, z częścią murowaną, ściany potynkowane.

Wieża konstrukcji słupowej, dwukondygnacyjna, częściowo kryta gontami, częściowo oszalowana, zwieńczona blaszanym hełmem ostrosłupowym. Przy wieży, dwie dobudówki. Dach nad korpusem kościoła dwuspadowy, dwukalenicowy, gontowy, z wieloboczną wieżyczką na sygnaturkę. 

Kościół jednonawowy, z zamkniętym półkoliście prezbiterium. Wnętrze nakryte pozornymi sklepieniami kolebkowymi i ozdobione polichromią figuralną z 1937 r. wykonaną przez P. Palke. Ołtarze bezstylowe z 1907 r. W głównym posąg Serce Pana Jezusa, w bocznych obrazy Matki Boskiej i Św. Józefa. W świątyni znajdują się rzeźby z poprzedniego ołtarza głównego, wykonane przez J. Kramarza lub W. Kułacha.