Ochla - skansen

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli posiada na swym terenie zabytki budownictwa ludowego przenoszone tu z obszaru tej części województwa, która przed drugą wojną światową znajdowała się w granicach Niemiec. Poszczególne budynki lub całe zagrody zlokalizowane są na terenie skansenu w Ochli. 



Część skansenu przedstawia budownictwo zachodniej Wielkopolski i Łużyc. Zachodnią Wielkopolskę prezentują zagrody z Krobielewa i Dąbrówki Wielkopolskiej, chałupa z Potrzebowa oraz kuźnia z Kosieczyna. W tej części znajduje się także dzwonnica z Drzonkowa przedstawiająca budownictwo okolic Zielonej Góry. Budownictwo wielkopolskie w skansenie znajduje się po prawej stronie drogi, wzdłuż której rozłożona jest jak gdyby wieś. Lewź stronę zabudowano budynkami pochodzącymi z Łużyc. Znajdują się tu chałupy z Zajączka, Jędrzychowiczek, chałupa z oborą z Jurzyna oraz trzy zagrody z chałupami z królowa i Marcinowa. Całość dopełniają piece: garncarski i do pieczenia chleba zlokalizowane poza zagrodami. Obszar środkowo- lubuski prezentowany jest przez położoną na wzniesieniu pod lasem wieżę winiarską z Budachowa. Na niewielkim stoku znajduje się plantacja winorośli.

Stsrona skansenu w Ochli: https://muzeumochla.pl/

Zielonogórskie domki winiarskie

Nie przetrwały do naszych czasów bodajże najbardziej oryginalne w formie budowle wznoszone na zielonogórskich winnicach - naboty. Budowano je na planie oktogonu nakrytego wielospadowym dachem o kopulastej formie zwieńczonym iglicą. Największym i najbardziej znanym był tzw. Wielki Nabot położony na wzgórzu w południowej części miasta. Przeznaczony był do całorocznego użytkowania (w przestronnym wnętrzu znajdował się piec), nie posiadał jednak podpiwniczenia. Budynek był otynkowany i pomalowany na żółto, a dach z papy otrzyma³ czerwoną obrzutkę. Grupę zbliżoną formalnie do tych obiektów stanowiły koliste w rzucie altany, z których jedna zwana była Małym Nabotem. Okalające miasto wzgórza jeszcze w początkach XX wieku zdobiło kilka tego typu budowli, po których nie przetrwały żadne ślady.

Nieodłącznym elementem zielonogórskiego krajobrazu były domki winiarskie stawiane na plantacjach winorośli. Pierwsze pojawiły się w XVIII wieku jako typowo użytkowe, drewniane altany i szopy. W XIX stuleciu zaczęto budować domki murowane, z których część była przystosowana nawet do całorocznego zamieszkania. Budynki te świadczyły o randze winnicy. 200 lat temu w mieście było ich ponad 700, do dziś przetrwały nieliczne. 

• https://zielonogorskie.com/zielona-gora/winiarskie-zabytki/
• https://plus.gazetalubuska.pl/zielona-gora-domek-winiarski-przy-ulicy-ceglanej-powoli-zarasta-zielenia-kto-sie-nim-zajmie-co-z-nim-zrobic-zdjecia/ar/c1-14385175
• https://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/7,35182,21355241,winnice-zniknely-domki-winiarskie-przetrwaly-czy-na-dlugo.html