Biała Podlaska - Zespół dworca kolejowego

 Rozwój ważnej dzielnicy miasta położonej na przeciwległym brzegu Krzny rozpoczął się wraz z wybudowaniem linii i stacji kolejowej w 1867 roku. Głównym obiektem tego miejsca był obecny budynek dworca kolejowego, który został wniesiony w latach dwudziestych XX wieku (poprzedni spłonął w 1915 roku). Jego dworkowy charakter podkreśla mansardowy dach i północna fasada na osi Alei Tysiąclecia. W sąsiedztwie dworca wznosi się drugi ważny obiekt – wieża ciśnień z 1928 r. z elementami neogotyckimi. Do 1972 r. z Białej odjeżdżała również kolejka wąskotorowa, po której pamiątką jest budynek stacyjny na wschód od dworca. W skład stacji wchodziła także parowozownia przy ul. Stacyjnej.

 

 W tej części miasta, w rejonie ul. Kościuszki wybudowano w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych osiedla mieszkaniowe dla pracowników PKP i wojska. Między ul. Kościuszki a torami kolejowymi wznosi się kilka dawnych budynków koszarowych z czerwonej cegły  z ciekawymi detalami. Bliżej torów znajduje się drewniany dom z końca XIX wieku. Budynek jest w kształcie litery L, ma trzy ganki, z piękną drewnianą snycerką i pazdurem w szczycie, położony w obszernym parku. W tym domu mieszkał zawiadowca stacji. Dalej, przy ulicy Kościuszki stoją stare budynki kolejowe, jeden to dyspozytornia a drugi mieszkalny. Wszystkie wspomniane obiekty stanowią zespół dworca kolejowego. Oprócz ulic Kościuszki i Stacyjnej w skład zabudowy przydworcowej wchodzi także ulica Kolejowa, którą wybudowano w końcu XIX i na początku XX wieku pięknymi drewnianymi domami, w formie podmiejskich dworków, stojących w obszernych ogrodach.

 

Warto zobaczyć w Białej Podlaskiej

 

www.bialapodlaska.pl

 

Dawna zabudowa miasta, drewniana na ul. Brzeskiej z XIX w.

Zespół zamkowy Radziwiłłów

Dawny szpital św. Karola Boromeusza

Kościół św. Anny

Budynek dawnej Akademii Bialskiej

Kościół św. Antoniego

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Rynek - Plac Wolności

Kamieniczki z wieżyczkami przy ul. Narutowicza

Budynek sądu

 

Warto zobaczyć w okolicy

 

Swory – drewniany kościół Najświętszego Serca Jezusa

Witulin- drewniany kościół św. Michała Archanioła

Woskrzenice Duże – drewniany kościół św. Michała Archanioła

Cicibór Duży – drewniany kościół Matki Boskiej Częstochowskiej

Hrud – drewniany kościół Zwiastowania NMP

Tekst i zdjecie:

http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/

Zaborek - uroczysko

 Pensjonat "Uroczysko Zaborek"

 

Pensjonat "Uroczysko Zaborek" to miejsce z duszą, esencja nadbużańskiego Podlasia, pensjonat z klimatem staroświeckiego zaścianka. Kompleks zabytkowej drewnianej architektury, odnowionej, przystosowanej do celów hotelowo-szkoleniowych w trzygwiazdkowym standardzie, dysponujący miejscami noclegowymi.

 

Położony na uboczu, nad malowniczym zalewem, na terenie Parku Krajobrazowego "Podlaski Przełom Bugu", o każdej porze roku daje swoim gościom poczucie spokoju, przywołuje wspomnienia, zachwyca urodą otaczającego go pejzażu i urokiem przytulnych stylowych wnętrz.

 

Goście mogą zamieszkać w autentycznych, pieczołowicie odnowionych obiektach z XIX w.: Starej Plebanii z 1888 roku, Bielonym Dworku pamiętającym czasy powstania styczniowego, leśniczówce, klimatycznym Zaścianku z 1862r., zabytkowym wiatraku "Koźlaku" z 1923r. oraz z drewnianego kościółka, który został przeniesiony z Choroszczynki, natomiast jego wnętrzna dekorował Bazyli Albiczuk. Koścół posiada elementy stylu zakopiańskiego, usytuowany na podmurówce, konstrukcji zrębowej, oszalowany, jednonawowy, z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium ujętym prostokątnymi zakrystią i skarbcem. Wieża kościoła jest dwukondygnacyjna, w drugiej kondygnacji znajduje się ganek wsparty na słupach.

 

 Na ponad 70 hektarowym obszarze Goście mogą skorzystać z wielu atrakcji urozmaicających pobyt, a w restauracji skosztować tradycyjnych dań polskich i podlaskich przysmaków.

 

Pensjonat „Uroczysko Zaborek” został wyróżniony w wielu konkursach, między innymi Hity Turystyki Wiejskiej, Marka Lubelskie czy EDEN – gdzie Zaborek znalazł się w piątce wyróżnionych w Konkursie na Najlepszą Europejską Destynację Turystyczną 2013 r.(źródło: Zaborek)

 

Warto zobaczyć w okolicy

 

Janów Podlaski – Stadnina Koni z 1917r. w Wygodzie

Gnojno – Podlaski Przełom Bugu

Konstantynów – zespół pałacowo- parkowy z XVIII w.

Leśna Podlaska – Sanktuarium maryjne

Stary Pawłów – drewniana cerkiew św. Mikołaja

Grabarka – Święta Góra Prawosławia

Stary Bubel – drewniana dzwonnica i kościół św. Jana Ewangelisty

Bukowice – drewniana kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP

Klonownica Duża – drewniana dzwonnica

Tekst i zdjecie:

http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/

Jabłeczna - monastyr prawosławny

 Kaplica Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny i Kaplica Świętego Ducha

 

Jabłeczna słynie w naszej okolicy z wyjątkowego monasteru, który zachował ciągłość prawosławia od XV w. Wzniesiony w otoczeniu malowniczych łąk i pomnikowych drzew nad rzeką Bug doskonale wkomponowuje się w piękno nadbużańskiej przyrody.

Drewniane kapliczki, które pełnią ważną rolę podczas czerwcowego święta znajdują się poza murami klasztoru. Podczas uroczystości ku czci patrona św. Onufrego Wielkiego o godz. 3.00 nad ranem, z cerkwi do kaplicy Św. Ducha na nadbużańskich błoniach rusza procesja, płomienie setek świec niesionych przez wiernych formują najpierw świetlisty szlak znaczący drogę procesji, a następnie migocący otacza drewnianą cerkwię Św. Ducha, w której biskup odprawia poranne nabożeństwo zwane jutrznią. Następne nabożeństwo odbywa się w kaplicy Zaśnięcia NMP.

 

 Kaplica Św. Ducha wzniesiona w 1908r., jest położona na wzgórku nad Bugiem, drewniana konstrukcji zrębowej, szalowana na ceglanej podmurówce, prostokątna z kwadratowym prezbiterium, jednoprzestrzenna. W elewacji frontowej znajdują się  szerokie wrota zamknięte odcinkowo. Dach niski namiotowy, z ośmioma półkolistymi kokosznikami, zwieńczony ośmioboczną wieżyczką z cebulastym hełmem z krzyżem. Wnętrze szalowane z rzeźbioną gołębicą św. Ducha w glorii. Ikonostas z pocz. XX w., z ikoną Niepokalane Poczęcie, znajduje się tam także krucyfiks procesyjny o charakterze barokowo-ludowym. Do kaplicy Św. Ducha prowadzi droga z parkingu przed murami klasztoru.

 

Kaplica pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny wzniesiona w 1908r. znajduje się na pagórku na północ od monasteru, usytuowana jest na osi głównej bramy, w lasku po przeciwnej stronie szosy, drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana na ceglanej podmurówce, usytuowana na planie kwadratu. Posiada wysoki sześciopołaciowy dach kryty blachą, zwieńczony wieżyczką z cebulastym chełmem z krzyżem. W narożach cztery analogicznie mniejsze wieżyczki, pomiędzy którymi znajdują się trójkątne szczyty. W elewacjach bocznych prostokątne okna, od frontu szerokie wrota zamknięte koszowo z płycinami dekorowanymi krzyżami. Ikonostas z 1908r, wykonany w Moskwie, św. Sergiusz, św. Onufry, ikony XIX/XX w., krzyż ołtarzowy koniec XIX w. (źródło: „Katalog Zabytków Sztuki w Polsce”, Powiat Biała Podlaska, wyd. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk Warszawa, 2006r.)

 

Warto zobaczyć w okolicy

 

Kodeń - Sanktuarium maryjne

Sławatycze – figury brodaczy

Krzywowólka – Mucharyniec

Romanów – Muzeum J. I. Kraszewskiego

Żeszczynka – drewniana dzwonnica i kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Polubicze Wiejskie I – drewniany kościół św. Jana Ewangelisty

Rozwadówka – drewniany kościół św. Mikołaja

Rossosz – drewniany kościół św. Stanisława

Tekst: http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/

 

Pratulin - Drewniany kościół ze Stanina z 1747r.

Kolejna wieś położona nad Bugiem na rowerowym szlaku Green Velo.

 

 W Pratulinie doszło do najtragiczniejszych wydarzeń związanych z likwidacją Kościoła unickiego. Unici, których poprzez przekształcenia administracyjne uczyniono prowosławnymi bronili swojej świątyni przed obsadzaniem prwosławnymi duchowymi. Po trzech dniach negocjacji z ludnościa pratulinśką wkroczyło wojsko. Wojska carskie strzelały do zebranego tłumu parafian broniących cerkwi przed prawosławnym przejęciem. Od kul zginłęło 13 wiernych, a ponad 100 zostało rannych. W 1886 roku cerkiewka, zbroczona krwią Unitów, została rozebrana z nakazu władz rosyjskich. Na jej miejscu, decyzją Księdza Biskupa Zbigniewa Kiernikowskiego znajduje się obecnie drewniany kościół pochodzący z XVIII w. przewieziony ze Stanina, po gruntownej renowacji, na jej miejscu, postawiony w latach 2009-2012. Pełni funkcję Ośrodka Dokumentacji i Muzeum Męczenników Podlaskich.

 

 Obok znajduje się Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich, czyli kościół Św. Piotra i Pawła. To klasycystyczna, murowana budowla z 1838r. Wewnątrz znajdują sie relikwie męczenników, a cenny przedmiot kultu stanowi krzyż, który towarzyszył im podczas zmagań z wojskiem. W wystroju świątyni odnajdziemy obrazy z tamtymi wydarzeniami, a wokół kościoła urządzono drogę krzyżową w otoczeniu nadbużanskiej przyrody. Wokół Martyrium Partulińskiego wiją się Dróżki Męczenników, na których można się spotkać z każdym z Błogosławionych osobiście.

 

Warto zobaczyć w okolicy

 

Krzyczew – drewniany kościół św. Jerzego

Rokitno - drewniany kościół Świętej Trójcy

Neple – kamienna baba, rezerwat Szwajcaria Podlaska

Neple – drewniana dzwonnica

Cieleśnica – pałac

Dobryń Duży – drewniany kościół pw.  Chrystusa Króla

Tekst i zdjecie:

http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/

 

Kostomłoty - jedyna parafia neounicka

Drewniana cerkiew św. Nikity z 1631 r., odnowiona i rozbudowana w poł. XIX w., urzeka bogato dekorowanym wnętrzem z eklektycznym ikonostasem kryjącym starsze ikony z XVII-XVIII w. Za najcenniejszą uchodzi, datowana na rok erygowania cerkwi, ikona św. Nikity, przedstawiająca wizerunek patrona oraz 14 miniaturowych scen z życia tego wczesnochrześcijańskiego męczennika. Przy cerkwi zachowała się stara drewniana plebania oraz współczesna kapliczka, nawiązująca architekturą i wystrojem do zabytkowego zespołu.

Cerkiew w Kostomłotach jest jedyną w Polsce świątynią neounicką - obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, rozwijanego od lat dwudziestych XX w., kiedy to na polskich ziemiach próbowano wskrzesić kościół unicki, zlikwidowany przez carat w 1875 r. Od 1998 roku Kostomłoty są sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich – unitów, którzy ponieśli śmierć w obronie wiary w roku 1874. To popularne miejsce pielgrzymkowe odwiedza rocznie kilkadziesiąt tysięcy wiernych i turystów.

 

  Kostomłocką cerkiew św. Nikity wybudowano w 1631 roku. Patronuje jej męczennik – Nicetas, który oddał życie za Chrystusa w 370r. To niewielka budowla, z przedsionkiem nad którym wznosi się niewysoka wieża z cebulastym hełmem. Wewnątrz ozdobiona jest piękną polichromią, licznymi ludowymi dekoracjami oraz ikonami. Ściany oraz sufit upiększają malowidła o motywach roślinnych i geometrycznych. Dwurzędowy dziewięcioosiowy w dolnej i siedmnioosiowy w górnej kondygnacji ikonostas elektyczny zwieńczony ikoną Zaśnięcia Matki Boskiej o elementach neoruskich i neoklasycystycznych zawiera wyjątkowe XIX w. ikony. Najcenniejsza znajduje się po prawej stronie przed ikonostasem i przedstawia sceny z życia patrona cerkwi św. Nikity, Matki Boskiej Ilińskiej i Chrystusa Pankratora na złotym tle. Oprócz tego zobaczymy tu także wschodnią darochranitielnicę, elenktyczną monstrancję, korony ślubne, haftowany jedwabiem na aksamicie całun – płaszczenicę Chrystusa Zmartwychwstałego, krzyże i księgi liturgiczne.

 

  Cerkiew od 1998r. stanowi Sanktuarium Unitów Podlaskich, w jej wnętrzu oprócz ikony Błogosławionych Męczenników Podlaskich zostały złożone ich relikwie.

 

  W sąsiedztwie cerkwi wznosi się zabytkowa plebania, niewielka współczesna kapliczka,  oraz kiosk z dewocjonaliami.

Parafia Kostomłoty jest miejscem odwiedzanym przez turystów i pielgrzymów, sławnym ośrodkiem rekolekcyjnym z niewielką bazą noclegową.

 

Warto zobaczyć w okolicy

 

Kostomłoty - drewniana cerkiew prawosławna św. Serafima z Sarowa

Dobratycze - cerkiew prawosławna pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego

Zastawek - mizar tatarski

Kobylany – Prochownia Twierdzy Brzeskiej, Fort Twierdzy Brzeskiej

Lebiedziew – jeden z fortów zewnętrznego pierścienia Twierdzy Brzeskiej

Terespol – drewniana kaplica na cmentarzu

Tekst i zdjecie:

http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/

W sieci:

• www.lubelskieklimaty.pl/ 
• www.kostomloty.com/
• http://drewniana-architektura.bialapodlaska.pl/kostomoty.html