Trzcinica

Trzcinica

****

Jeden z najstarszych kościołów w Polsce.

Gotycki, drewniany kościół filialny w Trzcinicy pod wezwaniem św. Doroty, położony w centrum wioski na niewielkim wzniesieniu, na pograniczu Pogórza Ciężkowickiego a Dołów Jasielski-Sanockich. Przypuszcza się, że jest to jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce.

Odwiedzony podczas koszmarnej pogody (lać, nie lało. Ale światła nie było;...) - po drodze w Bieszczady.

===========================================================

Kościół św. Doroty w Trzcinicy – gotycki, drewniany kościół filialny w Trzcinicy pod wezwaniem św. Doroty, położony w centrum wioski na niewielkim wzniesieniu, na pograniczu Pogórza Ciężkowickiego a Dołów Jasielski- sanockich.

Przypuszcza się, że jest to jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce.

Nie jest znana dokładna data powstania świątyni; przyjmuje się, że pochodzi z końca XV wieku (konsekrowana w 1551). Kościół wybudowany w tradycji gotyckiej, jednonawowy, konstrukcji zrębowej, wzniesiony z bierwion jodłowych, spoczywających na dębowej podwalinie. Posiada kwadratową nawę i prostokątne prezbiterium – zamknięte trójbocznie. Do prezbiterium od strony północnej przylega zakrystia  (niepowiększona od średniowiecza). Więźba dachowa posiada typowe dla gotyku przemiennie zestawione więzary. Kościół posiada dach dwuspadowy o wspólnej kalenicy nad nawą i prezbiterium tzw. system więźbowo-zakrzynieniowo-zaczepowy i wieżę o konstrukcji słupowo-ramowej. Cały kościół kryty jest gontem.

Wnętrze oświetlone jest zgodnie z gotycką tradycją tylko oknami od strony południowej i wschodniej. Pierwotnie kościół posiadał dwa wejścia, od zachodu i południa. Portal południowy zamieniony został na arkadę wejściową do dobudowanej później kaplicy Matki Bożej. Dwuskrzydłowe drzwi z XV wieku w portalu zachodnim zachowały do dzisiaj gotyckie kowalskie okucia o motywach rombowo-liściastych. Wnętrze przekryte jest stropami płaskimi. Wewnątrz kościoła zachowała się cenna polichromia: renesansowa z XVI i manierystyczna z XVII wieku.

Na wyposażenie kościoła składają się:

    * XVIII- wieczne ołtarze

    * nagrobek Stanisława Jabłonowskiego z XIX wieku

    * XVII- wieczna ambona

    * chrzcielnica

Kościół św. Doroty był kilkukrotnie restaurowany i odnawiany; już w XVII wieku odnowiono polichromię i częściowo zastąpiono nową (manierystyczną), XIX wiek przyniósł kolejne zmiany, m.in: dobudowano kaplicę Matki Bożej, cały obiekt oszalowano, na początku XX wieku przekształcono wieżę, zamalowano dekorację malarską, dachy pokryto blachą.

W roku 1995 mgr Barbara Czajkowska-Palusińska i mgr Sławomir Stępień rozpoczęli prace konserwatorskie we wnętrzu Kościóła. Odsłonięto i zakonserwowano XVI i XVII wieczną polichromię. prace trwały 10 lat i zostały zakończone w 2005 roku.

Bibliografia:

P. Łopatkiewicz, Drewniany kościół parafialny pw. św. Doroty w Trzcinicy w świetle badań architektonicznych i konserwatorskich, mps, 1997