Pokazywanie postów oznaczonych etykietą plaskowyz tarnogrodzki. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą plaskowyz tarnogrodzki. Pokaż wszystkie posty

wtorek, 23 marca 2021

Chotyniec - UNESCO

 Tekst pochodzi z https://www.podkarpackie.travel/


Cerkiew drewniana z 1615 r. z cennym ikonostasem i polichromią


Architektura wzniesionej na samym początku XVII w. drewnianej świątyni w Chotyńcu zdradza nam od razu, że mamy do czynienia z cerkwią. Jednoznaczną wskazówką są typowe kopulaste dachy. Wsparte na ośmiobocznych bębnach stanowią zadaszenie dla każdej z trzech części świątyni – babińca, nawy i prezbiterium. Jednak najbardziej charakterystycznym elementem cerkwi Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu jest unikatowa, zewnętrzna galeria zlokalizowana nad babińcem, prowadząca do dawnej kaplicy górnej.

Lokalna legenda głosi, że pierwotnie cerkiew w Chotyńcu stała 8 km dalej. Obecną lokalizację wskazała ponoć sama Matka Boska, a świątynię miały przeciągnąć woły.




Jeszcze jednym elementem cerkwi, przy którym warto się zatrzymać, są polichromie. Szczególnie cenna jest dekoracja malarska pochodząca z 1735 r. przedstawiająca scenę Sądu Ostatecznego. – To unikatowe, wielostrefowe przedstawienie, zakomponowane na prawie całej powierzchni ściany stanowi cenny i rzadki przykład monumentalnego malowidła ściennego zachowanego w drewnianej cerkwi, powstałego pod wpływem malarstwa zachodniego – tłumaczy Anna Fortuna-Marek.Skąd w tej uroczej drewnianej świątyni aż dwa poziomy? Otóż jeszcze na początku XVIII w. kościół greckokatolicki zakazywał odprawiania więcej niż jednej liturgii w ciągu dnia. W związku z tym, że liczba wiernych na tych terenach była duża, wyodrębniono niejako cerkiew w cerkwi, aby można było w Chotyńcu odprawiać dwie msze na dzień. Kaplica zlokalizowana na piętrze otrzymała własny ikonostas i wezwanie Zwiastowania. Niestety zlikwidowano ją w XIX w.

Dla rowerzystów: Cerkwie w Chotyńcu i Radrużu, można odwiedzić, podróżując trasą rowerową Green Velo. Długość trasy na Podkarpaciu wynosi ponad 400 km.

Losy chotynieckiej cerkwi były tak zmienne, jak dzieje samej wsi Chotyniec. Swego czasu, jak już wspomniano, wiernych było tak wielu, że potrzebne były dwa poziomy, aby ich pomieścić. Przed II wojną światową we wsi mieszkało niemalże 3 tys. osób, głównie wyznania greckokatolickiego.  Potem jednak zawierucha wojenna i późniejsze wysiedlenia całkowicie zmieniły obraz Chotyńca. Gdy w latach 50. XX w. niewielka grupa grekokatolików powróciła do wsi, cerkiew była już użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, a 30 lat później została zamknięta. Szczęśliwie w latach 90. powołano do życia na nowo parafię greckokatolicką, a wraz z nią ożyła i cerkiew. Dziś odremontowana świątynia na nowo przeżywa okres świetności. Cerkiew żyje nie tylko dlatego, że wymieniono zmurszałe belki i odnowiono polichromie, ale przede wszystkim dzięki niewielkiej, ale aktywnej społeczności grekokatolickiej




.

piątek, 14 września 2018

Radruż - cerkiew Mikołaja Cudotwórcy


Świątynia wybudowana została w latach 1930–31 z wykorzystaniem w części prezbiterialnej elementów wcześniejszej, zapewne XVIII-wiecznej kaplicy. Do II wojny światowej pełniła funkcję kaplicy filialnej parafii św. Paraskewy w Radrużu.

Cerkiew usytuowana jest na niewielkim wzniesieniu w południowej części osady, na lewym brzegu potoku Radrużka. Jest świątynią orientowaną, konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce. Ma trójdzielny rzut z nawą główną na planie kwadratu, sanktuarium prostokątnym zamkniętym trójbocznie i babińcem na rzucie prostokąta. Jest to budowla jednokopułowa, z kopułą nad nawą wzniesioną na ośmiobocznym bębnie, który wieńczy cebulasta sygnaturka. Ściany nawy, sanktuarium i babińca osłonięte daszkiem okapowym – poniżej niego ściany oszalowane pionowo deskami, powyżej – kryte gontem. Pokrycie dachów stanowi blacha.

Świątynia reprezentuje uproszczony typ trójprzestrzennej cerkwi unickiej o cechach charakterystycznych dla ukraińskiego stylu narodowego, z centralnie usytuowaną nawą przykrytą ośmioboczną kopułą z latarnią.



Radruż - cerkiew na liście UNESCO


Cerkiew pod wezwaniem św. Paraskewy – zabytkowa prawosławna cerkiew (następnie greckokatolicka, obecnie muzealna) w Radrużu w powiecie lubaczowskim z XVI w.

W 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Włączona do podkarpackigo Szlaku Architektury Drewnianej.

Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/on7j5dfuXe2XsWZe9
Cerkiew ta należy do najstarszych i najlepiej zachowanych obiektów drewnianego budownictwa cerkiewnego w Polsce. Znalazła się na prestiżowej, międzynarodowej liście World Monuments Fund (WMF), która obejmuje bezcenne obiekty warte ratowania i wsparcia finansowego.

Położona jest na owalnym wzgórzu nad potokiem Radrużka, i wraz z dzwonnicą otoczona jest murem (obecny z 1825), co nadaje jej charakter obronny. Zbudowana została z drewna jodłowego i dębowego przez cieśli wykorzystujących doświadczenia ciesielstwa późnogotyckiego. Fundatorem cerkwi był prawdopodobnie poseł na sejm i starosta lubaczowski Jan Płaza (zm. w 1599). W niespokojnych czasach XVII wieku cerkiew - oprócz funkcji religijnych - odgrywała rolę warowni, w której mogli się schronić mieszkańcy podczas najazdów tatarskich.

Cerkiew jest trójdzielną budowlą konstrukcji zrębowej, o charakterze późnogotyckim, zbudowaną na rzucie trzech kwadratów. Najwyższą i najszerszą część stanowi dwukondygnacyjna nawa, zwieńczona czworoboczną kopułą zrębową z jednym załomem i gontową latarnią. Niższe prezbiterium i babiniec mają dachy dwuspadowe. Dachy i ściany pobite są gontem. Dokoła cerkwi ciągną się obszerne soboty wsparte na słupach. Soboty są elementem często spotykanym w cerkwiach karpackich; na Roztoczu Wschodnim występują tylko w Radrużu. Na ścianie ikonostasowej oraz w prezbiterium zachowała się polichromia malowana wprost na drewnie w 1648, prawdopodobnie przez malarzy potylickich. Dawny ikonostas znajduje się obecnie w składnicy ikon w Łańcucie a jedna z ikon w muzeum w Lubaczowie.

W latach 1963-1965 cerkiew została odrestaurowana przez miejscowych rzemieślników pod kierownictwem konserwatorów z Krakowa. W trakcie konserwacji pod węgłem podwaliny odnaleziono osiem szelągów króla Jana Kazimierza z 1665 (obecnie w muzeum w Lubaczowie). Na przedcerkiewnym cmentarzu (pow. ok. 16 a), otoczonym murem, stoi kilka kamiennych krzyży oraz krypta właścicieli Radruża - Andruszewskich. W pobliżu dwa inne cmentarze: starszy i większy o pow. ok. 42 a i mniejszy o pow. 14 a. Na obu zachowały się zabytkowe nagrobki bruśnieńskie.

Świątynia wykazuje wiele cech wspólnych z cerkwią Świętego Ducha w Potyliczu.
Cerkiew w roku 2012 znalazła się na liście World Monuments Watch jako jeden ze stu cennych zabytków na świecie zagrożonych zniszczeniem. 21 czerwca 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.


Tekst pochodzi z:

Chotylub - cerkiew



Górajec - cerkiew