„Kościółek św. Leonarda na cmentarzu grzebalnym, drewniany, dawniej parafialny, rozmiarów 18 na 16 łokci, składa się z węższego prezbiterium, nawy i kruchty. Nad arkadą jest mały krucyfiks. Obok niego figurki NMP i św. Jana. Napis: Wal. W.C.A.D. 1699. Kościołek znajduje się w złym stanie. Czasem w Krzyżowe dnie odprawia się w nim Msza św.” – tyle napisał ksiądz Wiśniewski.
Trzystuletni kościółek św. Leonarda w Busku nie jest pierwszym obiektem sakralnym stojącym w tym miejscu. Już sam dobór jego patrona może stanowić dowód na wczesnopiastowskie korzenie tej fundacji – wezwanie św. Leonarda nadawano chętnie na przełomie XI/XII stulecia. Była tu więc siedziba najstarszej w Busku parafii, erygowanej jeszcze przed założeniem w Busku klasztoru norbertanów. Gdy miasto Busko rozwinęło się w sąsiedztwie klasztoru, tam też przeniesiono parafię, odbierając ja św. Leonardowi z Przedmieścia Krakowskiego. Istnieje zapis z roku 1644 wspominający o tym obiekcie, nazywanym wówczas już kaplicą, gdzie mszy już nie odprawiano, z uwagi na zły stan techniczny. Na pocieszenie zapisano, że zgromadzone zostało już drewno na budowę nowej kaplicy.
Do budowy – jak wynika z tekstu wyrytego na belce, a zacytowanego przez księdza Wiśniewskiego – doszło w roku 1699. Pięćdziesiąt lat później, w roku 1748 miał miejsce remont dokonany z funduszy Reginy Zawadzkiej. Przy prezbiterium stała wówczas zakrystia, wewnątrz był ołtarz z figurą świętego, a dach wieńczyła sygnaturka pokryta blachą.
Kościółek mocno ucierpiał w czasie ostatniej wojny. Powojenne remonty miały początkowo powierzchowny charakter. Dawną świetność przywrócono mu dopiero w latach 1997- 98.
Kościółek zbudowany jest w konstrukcji zrębowej (za wyjątkiem kruchty) wzmacnianej lisicami, ustawionej na podmurówce z kamienia. Jest orientowany i składa się z kwadratowej nawy, węższego od niej, trójbocznie zamkniętego prezbiterium, maleńkiej zakrystii i dostawionej od zachodu kruchty. Zastosowana tu więźba dachowa (storczykowa) wraz z typowymi dla kościołów Małopolski zaskrzynieniami sprawia, że boczne części nawy są obniżone. Dach nawy i prezbiterium ma wspólną kalenicę, pobity jest gontem, a wieńczy go arkadowa sygnaturka kryta miedzianą blachą. Nad zakrystią wykonany jest dach pulpitowy, zaś nad kruchtą – dach dwuspadowy. Elewacje są oszalowane pionowymi deskami – na narożnikach znajdują się zespolone pilastry o żłobkowanych trzonach, zwieńczonych korynckimi głowicami, będące przykładem dobrej, snycerskiej roboty.
Tekst: Roman Mirowski,
Źródło: Roman Mirowski, „Drewniane kościoły i dzwonnice Ziemi Świętokrzyskiej”, 2002 r. RM
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz