Gilowice

W oddalonych zaledwie o kilka minut jazdy od Żywca, Gilowicach, znajduje się zabytkowy kościół św. Andrzeja. Zbudowany został w 1. poł. XVI w. w pobliskim Rychwałdzie, skąd w 1757 r. został przeniesiony właśnie do Gilowic. 

W latach 1933-34 kościół został powiększony przez przedłużenie nawy i wzniesienie kaplicy. Jest to budowla drewniana, wzniesiona w konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej dobudowaną w 1641 r. Prezbiterium zamknięte trójbocznie z zakrystią i kaplicą Serca Pana Jezusa po bokach. Nawa prostokątna z kwadratową wieżą od zachodu, o pochyłych ścianach z nadwieszaną izbicą i nakryta ostrosłupowym hełmem. Nad kościołem dach dwuspadowy o jednej kalenicy, pobity gontem z wieżyczką na sygnaturkę o barokowej formie. Na zewnątrz kościół otaczają otwarte soboty o falistym okapie. Wnętrze nakrywa pozorne sklepienie kolebkowe z końca XIX w. oraz strop płaski z czasu ostatniej przebudowy.

Z bogatego wyposażenia wnętrza warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz główny z 1708 r. z obrazem św. Anny Samotrzeć z tegoż czasu i późnogotycką rzeźbą św. Barbary, wczesnobarokową ambonę z 1. poł XVII w. Znajdująca się do niedawna w kościele  gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 3. ćw. XIV w., został przeniesiona do Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie. Na wieży zawieszone są  dwa najstarsze w całej okolicy dzwony: Andrzej z 1535 r. i Jan z 1584 r. Z kolei przed sobotami stoi kamienna chrzcielnica z 1440 r. z herbem Komorowskich.