MUZEUM ARCHITEKTURY DREWNIANEJ REGIONU SIEDLECKIEGO W SUCHEJ

 https://sucha.podlasie.pl/

Wieś Sucha na Podlasiu, malowniczo położona nad rzeczką Kostrzyń w sąsiedztwie kompleksu stawów i w pobliżu pięknego lasu przyciągać może turystów swoimi walorami krajobrazu, starym drewnianym dworem i kompleksem zabytkowych drewnianych budowli.

Główny obiektem tego zespołu, noszącego nazwę Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego, jest obszerny modrzewiowy dwór wzniesiony w Suchej w 1743 roku z inicjatywy Ignacego Cieszkowskiego kasztelana liwskiego.

Zachowany właściwie pierwotny dwutraktowy układ wnętrz, z sienią od frontu i salonem od ogrodu, na osi, został wzbogacony w czasie dwudziestowiecznego remontu bocznymi, wychodzącymi z sieni środkowymi wąskimi korytarzami. Podczas ostatniego, niedawnego remontu w dwóch bocznych gabinetach od ogrodu odkryto pod dziewiętnastowiecznymi sufitami oryginalne drewniane stropy, pokryte malownymi ornamentami. Podobne ornamenty, umieszczone w płycinach nad oknami i drzwiami, zostały także odsłonięte spod warstw tapet w salonie.

Wieś leży niemal dokładnie w środku trójkąta, którego wierzchołki wyznaczają trzy miasta: Mińsk Mazowiecki na zachodzie, Siedlce na wschodzie i Węgrów na północy. Położona jest w gminie Grębków, pomiędzy miastem Grębków a wsią Kopcie, nad brzegiem rzeczki Kostrzyn, będącej dopływem Liwca, w bezpośrednim sąsiedztwie rozległego kompleksu stawów, w pobliżu pięknego lasu z unikatową modrzewiową aleją.

W roku 1787 dwór uświetnił swą wizytą nie byle kto, bo sam król Stanisław August Poniatowski, a w roku 1814 przyszedł tu na świat August Cieszkowski, syn Pawła i Zofii z Kickich, późniejszy znany filozof, ekonomista i polityk. Jeden z czołowych przedstawicieli romantycznego nurtu polskiej filozofii narodowej - mesjanistycznej.

Atutem położenia Suchej jest jej nie daleka odległość od dużych aglomeracji miejskich takich jak Warszawa, Siedlce, co sprzyja możliwości uprawiania turystyki weekendowej.

Po śmierci Augusta Cieszkowskiego Sucha przeszła na jego syna, także Augusta, a później na wnuka. Ten, będąc bezdzietnym, usynowił kilkoro kuzynów, między których podzielił swój majątek. Dobra z Suchą przypadły w udziale Felicjanowi Dembińskiemu, który odtąd przybrał drugie nazwisko Cieszkowski. W roku 1945 stał się on ofiarą dekretu o reformie rolnej. Właściwie ofiarą stał się dwór w Suchej, w którym zamieszkali pracownicy Państwowego Gospodarstwa Rybnego.

W roku 1988 dwór był całkowicie zruinowany - dziurawy dach, zawalone stropy, okna i większość drzwi pozbawione stolarki, pogniłe fragmenty podłóg, rozsypujące się kuchnie i piece kaflowe, . Tę ruinę nabyli Maria Irena i Marek Kwiatkowscy, którzy rozpoczęli gruntowną i bardzo intensywną odbudowę zabytku. Dwór otrzymał nową stolarkę okienną i drzwiową i nowy dach ze struganego wióra. Ze starej stolarki zachowało się pięć par dwuskrzydłowych, oryginalnych drzwi. Podobnie stało się z podłogami, wszędzie tam, gdzie tylko było to możliwe, zachowano podłogi oryginalne. Po czterech latach prac, w 250 rocznicę wzniesienia dworu, odbyło się jego ponowne "otwarcie", a jednocześnie nadanie mu funkcji obiektu muzealnego. Przybywający do dworu zwiedzający i goście mogą obejrzeć wnętrza dworu wypełnione różnymi meblami (wśród nich wiele darów od różnych osób) z różnych epok i stylów, głównie dziewiętnastowiecznych. Na ścianach zawieszono obrazy, wśród których przeważają szlacheckie portrety w salonie, oraz pejzaże, malowane przez Piotra Franciszka Marczewskiego, ojca Marii Ireny Kwiatkowskiej, oraz przez Marka Kwiatkowskiego. Są tu także akwarele, rysunki, drobne rzeźby i przedmioty sztuki użytkowej.

Dwór otacza ogród o starym drzewostanie. Dwór w Suchej, jak każdy zresztą dwór, miał w swoim pobliżu folwark, na którym stały zabudowania gospodarcze. Dziś nie ma po nich śladu, za to na tym terenie pojawiły się drewniane obiekty charakterystyczne dla regionu siedleckiego.

Kielce - Dworek Laszczyków

 Zlokalizowany na południowym stoku Wzgórza Zamkowego przy ulicy Jana Pawła II 6, za drewnianym, krytym gontem ogrodzeniem, cofnięty w głąb posesji. Należy do najcenniejszych zabytków Kielc nie tylko z racji ponad dwustuletniej historii, ale przede wszystkim ze względu na fakt, że jest ostatnim drewnianym obiektem tego typu na terenie miasta.

Wystawiony przez Jakuba Jaworskiego, ostatniego starostę biskupiego, na terenie wydzierżawionym na mocy umowy z 7 marca 1788 r. zawartej z ks. Jerzym Dobrzańskim, kanonikiem katedralnym krakowskim, dziekanem Kolegiaty Kieleckiej.

Do lat 70 XX w. znajdował się w rękach prywatnych, a następnie mieściła się w nim siedziba ZOZ-u. W 1988 został przekazany Muzeum Wsi Kieleckiej na cele administracyjne i wystawiennicze.

Pierwotnie na terenie posesji znajdował się dworek i budynki gospodarcze, a całość była rezydencją miejską z założenia zbliżoną do obiektów kanonii, znajdujących się na Wzgórzu Zamkowym. Według opisów archiwalnych z 1838 i 1848 roku drewniany, parterowy budynek dworku został zbudowany z modrzewia, na podmurowaniu z cegły palonej i z kamienia na wapno. Od ogrodu do części drewnianej dobudowane były dwa kamienne lamusy.

Dworek został nakryty wysokim czterospadowym łamanym dachem, krytym pojedynczym gontem, poprzedzony z frontu gankiem, za którym znajdowała się ciemna sień. W skład budynku wchodziły cztery pokoje.

W południowo-wschodnim narożu posesji, frontem na północ stał drugi dom – oficyna mieszkalna, od strony zachodniej do oficyny dostawiony był chlewik na bydło, dalej zlokalizowane były dwie kloaki i drwalnia.

W części północno-wschodniej znajdowały się wozownia, stajenka i komórka. Były to budynki parterowe, drewniane, kryte gontem. Opisywany plac ponadto mieścił w sobie od strony zachodniej ogród owocowy. Z frontu ogrodzenie stanowił parkan pokryty daszkiem, z bramą wjazdową. Pod koniec XIX w. budynek dworku rozbudowano. Do dnia dzisiejszego na terenie posesji zachował się tylko budynek dworku.

Obecnie pomieszczenia administracyjne mieszczą się na tyłach posesji, a wnętrza dworu zostały przeznaczone na cele wystawiennicze.

Dzięki środkom unijnym obiekt wyremontowano oraz przeprowadzono prace modernizacyjne na terenie całej posesji.

Nowy Wiśnicz - dworek Koryznówka

Dworek z lat 50. XIX w., obecnie Muzeum Pamiątek po Janie Matejce "Koryznówka". Budynek wzniesiony z przeznaczeniem na dom letniskowy przez Leonarda Serafińskiego. Dom, jego wyposażenie i otoczenie zachowały się w nie zmienionym stanie. W latach 1975-1980 przeprowadzono gruntowny remont dworku i jego wyposażenia. Budynek drewniany, w konstrukcji zrębowej, oszalowany, kryty dachem czterospadowym, z wejściem poprzedzonym otwartym gankiem, zwieńczonym trójkątnym szczytem. Układ wnętrza dwutraktowy. Od 1981 r. muzeum biograficzne, w którym stałą ekspozycję stanowią m.in. XVIII-XIX- wieczne meble, obrazy, rysunki i różne przedmioty związane z Janem Matejką,m.in. portrety P. i A. Giebułtowskich, karykatury mieszkańców dworku malowane przez Matejkę, gabinet S. Serafińskiej, siostrzenicy Matejków i rodzinnej kronikarki.