Łask - drewniany kościół Świętego Ducha

Pierwotnie w tym miejscu, w 1490 r. znajdował się przytułek dla starców. W 1495 r. z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego kardynała Fryderyka Jagiellończyka obok niego wybudowano drewniany kościół. Świątynia służyła wiernym przez 140 lat. Strawił ją pożar w roku 1665. W jej miejscu w 1666 r., bez dokumentu erekcyjnego mieszkańcy Łasku wybudowali drugi kościół, pod nadzorem budowlanym ks. Macieja Szklarskiego, kanonika łaskiego.

Jest to świątynia konstrukcji zrębowej, wzniesiona z modrzewiowych bali, z prezbiterium zwróconym na zachód, trójnawowa, z kruchtą pod chórem muzycznym. Część zachodnia kościoła tworzy zakrystię. Dachy kryte gontem, na więźbie storczykowej. Wieżyczka na sygnaturkę nad wejściem. W roku 1811 za sprawą ówczesnego właściciela Łasku, Piotra Czołchańskiego, kościół został przekazany osiedlającym się na tym terenie ewangelikom. Jego pierwszym pastorem był Karol Jan Ulbrych.

Dzięki hojności dziedziczki pobliskiego Karszewa wystrój świątyni wzbogacił się o wyposażenie zdobione muszelkami. Po zakończeniu II wojny światowej, 8 sierpnia 1946 kościół został przejęty przez Polski Okręgowy Urząd Likwidacyjny i przekazany parafii katolickiej. Parafia ewangelicka nie zgodziła się z tym postanowieniem i złożyła sprawę do sądu. Rozwiązaniem problemu było podpisanie 2 listopada 1950 r. porozumienia pomiędzy parafiami katolicką i ewangelicką (była to pierwsza współpraca ekumeniczna), na mocy której parafia ewangelicka mogła odprawiać swoje msze w ostatnią niedzielę miesiąca. Pomimo zawarcia ugody prawie wcale nie były odprawiane msze, ze względu na zły stan techniczny kościoła.

2 stycznia 1989 r. dzięki staraniom proboszcza kolegiaty w Łasku, ks. kan. Henryka Koźmińskiego została założona księga wieczysta, według której właścicielem kościoła pw. Ducha Świętego jest parafia rzymskokatolicka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i Św. Michała Archanioła w Łasku.

Aby ratować od całkowitego zniszczenia bezcenny zabytek architektury sakralnej w latach 1989-1990 zawiązał się Społeczny Komitet Odnowy zabytkowego kościoła. Już na wstępie przeprowadzonych prac odkrywkowych stwierdzono zniszczenie świątyni w 75 %. Prace remontowe trwały kilka lat, pod ścisłym nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Sieradzu. Obecnie użytkownikiem kościoła pw. Ducha Świętego jest Parafia Wojskowa w Łasku.

Tekst: http://www.polskaniezwykla.pl